سیگار الکترونیکی یا ویپ، برای سلامتی ضرر دارد؟

متاسفانه باید بگوییم که در جوامع امروزی تعداد افرادی که به سیگار اعتیاد دارند، روز به روز در حال افزایش است. این در حالی است که بیشتر افراد می‌دانند مصرف سیگار ممکن است چه خطراتی برای آن‌ها به دنبال داشته باشد. برخی از افراد نیز به دنبال ترک سیگار هستند و نمی‌دانند چه راهکاری را برای ترک مصرف این دخانیات امتحان کنند. سیگار الکترونیکی / ویپ وسیله‌ای است که برخی از افراد تصور می‌کنند با استفاده از آن می‌توان به ترک سیگار پرداخت. به همین دلیل نیز به مصرف آن روی می‌آورند.

ویپ چیست؟
ویپ یا سیگار الکترونیکی، دستگاهی شبیه به سیگار است که به جای دود، بخار تولید می‌کند. این بخار از طریق گرم کردن مایعی به نام جویس ایجاد می‌شود که می‌تواند حاوی نیکوتین، طعم‌دهنده‌ها و مواد شیمیایی دیگر باشد. این نوع سیگار برای اولین بار در سال 2003 در چین اختراع شد و از آن زمان به طور فزاینده‌ای در سراسر جهان محبوب شده است.

دود و بوی کمتر سیگارهای الکترونیکی در سالیان اخیر باعث شده است تا بسیاری از افراد تصور کنند، مصرف این سیگار به جای سیگارهای سنتی می‌تواند در ترک به آن‌ها کمک کند. به همین دلیل نیز گاهی از این سیگار در بازار به عنوان وسیله‌ای برای ترک اعتیاد به سیگارهای سنتی نیز یاد می‌شود.

ویپ یا سیگار؛ کدام ضرر کمتری دارد؟
در حالت کلی این گذاره پذیرفته شده است که سیگار الکترونیکی کمتر از دود سیگار مواد سمی آزاد می‌کند. با این حال، به طور فزاینده‌ای آشکار است که چنین عباراتی برای بیان کل داستان در مورد تأثیرات این نوع سیگار بر سلامت فردی، کافی نیست. جدیدترین شواهد نشان می‌دهد که سیگار های الکترونیکی ممکن است مضرات منحصر به فرد و ویژه‌ی خود را داشته باشند. آسیب‌های ریوی مرتبط با بخار داغ خروجی از دستگاه، افزایش پوسیدگی دندان و التهاب لثه‌ها به دلیل استفاده از جویس شیرین، جلوگیری از ترک واقعی سیگار سنتی، بالا رفتن ضربان قلب و افزایش فشارخون و همچنین استنشاق استالدهید، آکرولئین، بنزن، سرب و دی استیل تنها بخشی از مضرات این نوع از محصولات در مقایسه با سیگار معمولی است.

معایب سیگار الکترونیکی

سیگار الکترونیکی می‌تواند نسل جدید را به نیکوتین معتاد کند. متاسفانه مصرف سیگار الکترونیکی در میان جوانانی که بسیاری از آن‌ها در وهله اول سیگاری نبودند، در سال های اخیر به شدت افزایش یافته است. بر اساس یک نظرسنجی در ایالات متحده، نزدیک به ۲۰ درصد از دانش‌آموزان دبیرستانی، (از هر پنج نفر، یک نفر) از سیگارهای الکترونیکی استفاده می‌کنند. از آنجایی که سیگار های الکترونیکی حاوی نیکوتین هستند، گاهی در سطوحی نزدیک یا بیشتر از میزان موجود در سیگارهای معمولی نیکوتین به بدن می‌رسانند، به همین علت هم مضرات آن قابل توجه است.

آیا استفاده از سیگار الکترونیکی به ترک سیگار معمولی کمک می‌کند؟
در همین ابتدای کار باید بدانید که شک و شبه‌های زیادی در مورد اثبات اثربخشی سیگارهای الکترونیکی به عنوان کمک کننده‌هایی برای ترک سیگار وجود دارد. درواقع در مورد این مساله شواهد ناکافی برای چنین نتیجه گیری‌ای (که سیگار الکترونیکی برای ترک سیگار موثر است) وجود دارد.

در همین راستا گزارشی در سال ۲۰۲۰ در مورد ترک سیگار نشان می‌دهد که سیگار الکترونیکی ممکن است به برخی از کاربران بالغ و بزرگسال که با سو مصرف سیگار آن هم به شکلی طولانی مدت درگیر هستند، کمک کند تا خطر ابتلا به وابستگی‌های مرتبط با سیگار را کاهش دهند، اما شواهد کافی برای نتیجه گیری اینکه استفاده از آن‌ها به طور کلی باعث افزایش تمایل به ترک سیگار می‌شود، در هیچ منبع معتبری ذکر نشده است.

همچنین سیگار های الکترونیکی در کنار داشتن نیکوتین، از اسانس‌های مختلفی پشتیبانی می‌کنند، این بدین معنا است که می‌توانید سیگار را با طعم‌های مختلفی مصرف کنید. مصرف سیگار با طعم و اسانس دلخواه باعث می‌شود که سیگار کشیدن برای شما لذت‌بخش‌تر شود، بنابراین از این جنبه هم می‌توان استنباط کرد که نه تنها سیگار الکترونیکی برای ترک سیگار موثر نیست، بلکه ممکن است فرد را به سیگار معتادتر هم کند.

با مصرف یک نوبت از سیگار الکترونیک ممکن است دچار واکنش شدید در ریه‌ها شوید
فوق تخصص ریه درباره خطرات این نوع سیگار هشدار می دهد: برخی از افراد حتی با مصرف یک نوبت از سیگار الکترونیک ممکن است دچار واکنش شدید در ریه ها و حتی حالتی همچون سندروم زجر تنفسی حاد شوند.

مریم الباجی افزود: بسیاری از افراد سیگاری تصور می‌کنند با مصرف سیگار الکترونیکی می‌توانند سیگار را ترک کنند در حالی که این سیگار هم مضرات فراوانی برای مصرف کننده دارد.

وی ادامه داد: سیگارهای الکترونیک باعث افزایش واکنش پذیری ریه و در نتیجه ایجاد آلرژی و دیگر اثرات مضر سیگار بر روی بدن را دار هستند. بنابراین به نظر نمی‌رسد که سیگارهای الکترونیک وسیله مناسبی برای ترک سیگار معمولی باشند.

وی اظهارداشت: علاوه بر این تحقیقات نشان داده است استفاده از سیگار الکترونیک، اصلا روش مناسبی برای ترک سیگار نیست. چرا که ممکن است موجب ایجاد وابستگی دوگانه شود، یعنی شخص هم به سیگار الکترونیک و هم به سیگار کاغذی معتاد شود.

خطرناک‌تر از سیگار کاغذی
علی پولادرگ عضو هیات‌ علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان نیز در این باره با بیان این که سیگار الکترونیکی خطرناک‌تر از سیگار معمولی و اعتیادآور است، می‌گوید: سیگار الکترونیکی یک وسیله برقی است که نیکوتین آن نسبت به سیگار کمتر بوده اما درصد وابستگی به آن بسیار زیاد است. تحقیقات بین‌المللی نشان داده این سیگارها بسیار خطرناک‌تر و حتی اعتیادآورتر از سیگارهای معمولی هستند.

وی اضافه می‌کند: سیگارهای الکترونیکی به ریه و قلب آسیب می‌زنند و سرطان‌زا هستند ضمن اینکه می‌توانند موجب ایجاد یا تشدید مشکلات تنفسی مانند آسم و آلرژی شوند.

پولادرگ با تاکید بر اینکه مایع داخل محفظه سیگارهای الکترونیک براثر حرارت تبخیر و بخار آن توسط فرد استنشاق می‌شود، می‌افزاید: بخار حاوی نیکوتین مثل سیگار معمولی استنشاق می‌شود، اما دود ندارد و همین نداشتن دود و بوی بد و خاکستر باعث می‌شود موقع سیگارکشیدن افراد احساس خوبی داشته باشند.

وی می‌گوید: این سیگارها به دلیل شکل زیبای ظاهری و عطر خوبی که دارند، بین افراد زیر ۱۸ سال یا همان دانش‌آموزان و نیز دختران جوان طرفداران زیادی دارد. تعدادی زیادی از افراد تصور می‌کنند که برای ترک سیگار می‌توانند از سیگار الکترونیکی استفاده کنند این در حالی است که وابستگی به این نوع سیگار بسیار بیشتر بوده و به‌سختی می‌توان آن را ترک کرد.